Misschien heb je er al wel eens van gehoord, maar misschien ook niet. Slaapassociaties.
Slaapassociaties zijn die dingen die een kindje nodig heeft om in slaap te kunnen vallen.
Afhankelijke slaapassociaties zijn bijvoorbeeld dingen als de borst, of een fles. Of het in slaap gewiegd moeten worden door één van je ouders. Jouw kleintje heeft dit steeds nodig: voor ieder slaapje, na iedere slaapcyclus of als hij tussendoor waakt. Een baby zal hier ook steeds lichter door slapen, als een soort check. Het kan ook een reden zijn van steeds korter wordende slaapjes; jouw baby heeft dit immers nodig om verder te kunnen slapen. Zo kan het dus zijn dat een middel dat eerst goed werkte, zoals jouw baby in slaap voeden, op den duur toch tot problemen leidt en slechter slapen in de hand werkt.
Dan zijn er ook nog onafhankelijke slaapassociaties. Deze zijn een soort van zelf te bedienen en hangen vaak ook samen met gewoontes. Denk aan het bedje, het kamertje, slaapzakje, muziekje, knuffeltje en afhankelijk van de leeftijd ook het speentje.
Naast slaapassociaties zijn ook gewoontes erg belangrijk. Die gewoontes liggen niet vast, maar kan je zelf vormgeven. Een gewoonte wordt ook vaak gezien als een soort routine. Denk aan een vaste volgorde van handelingen zoals slapen – voeden – knuffelen – spelen. Deze volgorde van handelingen geeft voorspeelbaarheid, zodat je kleintje weet wat er gaat komen. Maar op den duur kom je hier niet altijd meer mee uit, omdat jouw kleintje bijvoorbeeld minder voedingen nodig heeft en dus niet meer na elk slaapje gevoed hoeft te worden. Op dat moment veranderd dus eigenlijk de routine.
En daarom is het hebben van een (bedtijd)ritueel ook erg belangrijk. Een bedtijdritueel helpt bij het instellen van de juiste slaapcues en ook om de overgang van waken naar slapen te vergemakkelijken. Veel baby’s en kinderen hebben namelijk even tijd nodig om te schakelen tussen wakker zijn en spelen en het moeten gaan slapen. Zeker hele alerte kindjes hebben hier vaak meer moeite mee. Voor hen is het hebben van een bedtijdritueeltje heel belangrijk (ook bij de slaapjes overdag) want dit helpt hen bij deze overgang en de moeheid als het ware toe te laten. Bij deze kindjes trek je dus ook liever iets meer tijd uit voor je ritueeltje, maar maak het zeker niet té lang en druk.
Of een bepaalde gewoonte of slaapassociatie goed of fout is? Dat bepaal je zelf. Ieder kindje en gezin is immers uniek! Ik snap je helemaal als je in een patroon zit van afhankelijke slaapassociaties. Er zijn vaak genoeg redenen waarom dingen zo zijn gelopen. En weet je? Dat is helemaal oké!
Maar mocht je in die fase zitten dat de afhankelijke slaapassociaties tegen je werken en wil je er wat aan doen? Weet dan dat een kindje dat (zo goed als) zelf in slaap kan vallen, met zijn eigen slaapassociaties, binnen de juiste timing en op een vaste plek slaapt, vaak langer en dieper slaapt en ook makkelijker verder slaapt als hij tussendoor eventjes wakker wordt. Dit alles hangt samen met de gewoontes, routines en rituelen, oftewel de slaapcues.
In mijn gratis e-book met alles over babyslaap vind je tips en tricks hoe jij je baby kan helpen met het vormen van een goede slaapbasis. Kom je er nou toch nog niet uit of weet je gewoon niet waar je moet beginnen of hoe je dit kan doen? Binnen een consult brengen we al deze factoren (en meer) in kaart en op die manier bepalen we de voor jou beste route naar meer slaap.
Liefs Agnes
p.s. over het speentje volgt binnenkort nog een aparte blog.